De Kruiskapel

kruiskapel Zuiderkerk voor de verbouwing in 2013

De kruiskapel, voorheen de ‘heilige Kruiskamer’, werd in 1516 aangebouwd aan de Zuiderkerk. De aanbouw geschiedde ten behoeve van de kort daarvoor sterk opgekomen cultus rondom een heilig kruisbeeld. Mogelijk stond het kruis tegen de grote vrijstaande zuil met koolbladkapiteel tussen noordbeuk en kapel. Deze zuil zou afkomstig zijn uit de Amsterdamse Oude Kerk, waar hij omstreeks 1512 verwijderd is. In een kroniek uit 1517 wordt verteld van een gebeurtenis uit 1515:

’In augustus hebben vele grote heren met milde gaven het H. Kruis vereerd, dat in Noorwegen op wonderbaarlijke wijze aan een holle boom was gegroeid. In die boom had een maagd overgegeven, die op Paasdag ter communie was geweest. Dit kruis heeft (na overbrenging naar deze kerk) in de St. Pancraskerk talloze blijken van genade gegeven en wordt nog dagelijks door mensen in nood met gaven bezocht, zoals blijkt uit de legende en de mirakelen.’

Het wonderdadige kruis is sinds het einde van de 16e eeuw spoorloos.

In 2013 is in de kruiskapel het nieuwe kerkelijk centrum gebouwd.