Vertrouwenspersonen voor gemeenten van de Protestantse Kerk in de Ring Hoorn-Enkhuizen

 

1. Achtergrond en context

De Classis Noord-Holland van de Protestantse Kerk in Nederland kiest ervoor dat hun gemeentes veilige gemeentes zijn voor alle leden. Dat betekent dat de leden elkaar met respect behandelen en de mensen met speciale taken en opdrachten binnen de gemeente geen misbruik van hun positie maken. Denk daarbij aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, financiële malversatie, intimidatie en dreiging. De Classis heeft daarvoor een beleid opgesteld, waar vertrouwenspersonen onderdeel van zijn.

Gemeenteleden kunnen bij de vertrouwenspersonen terecht met hun vragen, vermoedens en meldingen. Vertrouwenspersonen kunnen bij vermoedens van misbruik binnen een gemeente ook zelf proactief iemand benaderen. Vertrouwenspersonen zijn de personen die in de gemeentes op beleids- en uitvoerend niveau met regelmaat aandacht vragen voor preventie van misbruik en alert zijn op de uitvoering van het beleid van de kerkenraad op dit terrein.

Vanuit de Classis Noord-Holland zijn voor de Ring Hoorn – Enkhuizen twee vertrouwenspersonen aangesteld, een man en een vrouw: dr. Annet Wind (huisarts te Hoorn) en ds. Henk Haandrikman (emeritus predikant te Enkhuizen).

Gemeenteleden hebben daardoor een keuze wie ze willen benaderen. De vertrouwenspersonen hebben daardoor iemand om mee te overleggen en samen te werken.

De vertrouwenspersonen volgen het meldprotocol, zie bijlage. Afhankelijk van de situatie kan de vertrouwenspersoon verwijzen, de melder bijstaan in gesprekken met anderen en bij aangiftes en klachtenprocedures. Zij doen geen werk waar anderen in gespecialiseerd zijn. Dat betekent dat zij niet aan waarheidsvinding doen, zij gaan niet zelf op onderzoek uit, zij zijn geen therapeut, mediator, pastoraal medewerker of advocaat, zij zijn geen aanspreekpunt voor ‘gewone’ kerkelijke conflicten. Zij staan naast het gemeentelid dat zich bij hen meldt en ondersteunen die persoon.

De vertrouwenspersonen zijn geen onderdeel van de kring van taakdragers en kerkbestuur. Zij kunnen onafhankelijk van de (algemene) kerkenraad handelen.

De  Classis voert een transparante wervings- en selectieprocedure uit, sluit een vrijwilligerscontract af (voor een te bepalen periode) en vergoedt de kosten. Eenzijdige opzegging van het contract is door beide partijen mogelijk.

De vertrouwenspersonen overhandigen bij de start van hun werk een VOG aan de Classis.

 

2. Taken van de vertrouwenspersonen

Voorlichting en preventie

• Zichtbaar zijn in de gemeente.
• Aanjager zijn van praten over ‘veilige gemeente’ op verschillende niveaus van het kerkenwerk.

Signaleren

• Alert zijn op signalen van mogelijk misbruik, zie meldprotocol.

Opvang en begeleiding

• Eerste aanspreekpunt en steun voor mensen uit de gemeente die in vertrouwen iets kwijt willen bij grensoverschrijdend gedrag en bij situaties die onveilig voelen omdat machtsverschillen een rol spelen.
• Bij strafbare feiten de politie op de hoogte brengen wanneer melder daar niet toe in staat is of bij een levensbedreigende situatie.
• Meedenken met de melder over eventuele aangiftes of klachtenprocedures en de melder daarin begeleiden, zie meldprotocol.
• Op verzoek van en met instemming van de melder deze vertegenwoordigen.

Informeren en adviseren

• Melders en anderen adviseren over mogelijke vervolgtrajecten.
• Zo nodig wijzen op pastorale, psychologische, maatschappelijke (Veilig Thuis, Slachtofferhulp, Bureau Jeugdzorg, plaatselijk maatschappelijk werk) kerkelijke (kerkelijk meldpunt SMPR – Meldpunt seksueel misbruik in de kerk) of juridische hulp (bijv. advocaat via Langzs – Stichting Landelijk Advocaten Netwerk Gewelds- en Zeden Slachtoffers ).

Persoonlijke ontwikkeling en beleidsontwikkeling

• Volgen van relevante cursussen, bijwonen van regionale intervisiebijeenkomsten, studiedagen en vergelijkbare bijeenkomsten.
• Bijhouden van een persoonlijke registratie.
• Vanuit deze registratie jaarlijks rapporteren aan de Classis waarbij omstandigheden en personen onherkenbaar zijn, de rapportage is voorzien van een analyse en zo nodig beleidsaanbevelingen.

 

3. Wat kunnen gemeenteleden zelf doen?

Bij onderstaande signalen zou er een aanleiding kunnen zijn om contact op te nemen met een vertrouwenspersoon (wees zorgvuldig, niet alles duidt op grensoverschrijdend gedrag):

• Iemand wil niet meer met een activiteit meedoen en wil niet aangeven waarom.
• Iemand wil niet meer met een persoon te maken hebben en wil niet aangeven waarom.
• Iemand krijgt erg veel aandacht van iemand met een specifieke taak in de gemeente.
• Iemand zondert zich regelmatig af met een ander gemeentelid.
• Iemand wil graag alleen de crèche of een andere kinderactiviteit leiden.
• Iemand praat vaak over onderwerpen die met seks te maken hebben.
• Bijgevoegd meldprotocol geeft de gemeenteleden inzicht in de mogelijke stappen na een melding bij een vertrouwenspersoon.

Gemeenteleden kunnen ook terecht bij het moderamen (dagelijks bestuur) van de kerkenraad (voorzitter, scriba, penningmeester, andere leden). Bijvoorbeeld als ze een klacht over iemand willen indienen en geen gebruik willen maken van de vertrouwenspersoon.

Belangrijk is in ieder geval om naar je intuïtie te luisteren. Heb je twijfels, spreek die dan uit.

 

Stappenplan

 

Meer informatie?

Ga naar de website van het meldpunt seksueel misbruik in de kerk (SMPR).